Popradské pleso (Popradzki Staw)

Mengusovská dolina (Dolina Mięguszowiecka)

Mengusovská dolina jest to jedna z największych dolin położonych po południowej stronie łańcucha tatrzańskiego. Obszar doliny ukształtowały lodowce — świadczą o tym wyraźnie zarysowane kotły polodowcowe i bule skalne. Na obszarze doliny występują liczne stawy pochodzenia lodowcowego, m.in. Veľké Hincove Pleso (Wielki Hincowy Staw) oraz Popradské pleso (Popradzki Staw), zwany również Mięguszowieckim Stawem lub Małym Rybim Stawem. Obecnie okolice Popradzkiego Stawu stanowią rezerwat Mengusovská dolina i zostały objęte ścisłą ochroną.

Historia doliny

Pierwotnie dolina służyła jako tereny łowieckie, natomiast w XIX wieku była już miejscem wypasu wołów. Dolina przez lata była obiektem zainteresowania poszukiwaczy złota oraz uczonych m.in. Ludomira Sawickiego, który w 1909 roku prowadził badania i pomiary w okolicy Popradskégo plesa. Dopiero w 1928 r. nastąpiło wykupienie przez rząd Czechosłowacji terenu doliny i przeznaczanie jej pod zalążek TANAP-u (słowackiego Tatrzańskiego Parku Narodowego).

Dojście

Istnieją, aż trzy warianty dotarcia nad Popradské pleso. Czas dojścia, ich długość oraz trudność nieznacznie różnią się między sobą.

1. Niebieski szlak: Popradské Pleso zastavka – Horský hotel Popradské pleso

Czas przejścia	Długość trasy	Stopień trudności
1h 30min	4,3 km	Łatwy

Szlak prowadzi przez całą długość Mengusovskej (Mięguszowieckiej) doliny, a swój początek bierze bezpośrednio przy stacji Tatrzańskiej Kolei Elektrycznej. Między stacją Popradské pleso a Horským hotelem Popradské pleso szlak biegnie asfaltową drogą. Ten wariant polecamy osobom rozpoczynających swoją przygodę z górami, rodzinom z dziećmi, seniorom oraz pasjonatom nordic walkingu.

Aby dostać się do szlaku, można skorzystać z kursującej między stacjami Starý Smokovec a Štrybské Pleso kolejki elektrycznej lub przyjechać własnym samochodem i zaparkować na parkingu, znajdującym się bezpośrednio przy przystanku. Należy pamiętać, że parking jest płatny, a ilość miejsc postojowych ograniczona.

2. Czerwony szlak (Tatrzańska Magistrala): Štrbské Pleso (rázcestie pred Heliosom) – Horský hotel Popradské pleso

Czas przejścia	Długość trasy	Stopień trudności
1h 10min	4,1 km	Łatwy/ średni

Początkowo szlak wpina się na porośnięty lasem grzbiet Trigan (dawna morena środkowa, którą utworzyły lodowce wypełniające doliny Mlynicką oraz Mengusovską. Obecnie stanowi południowe zakończenie hrebeňa Bášt) i biegnie po kamienistej leśnej ścieżce. Od rozdroża o tej samej nazwie magistrala trawersuje południowo-wschodnimi zboczami hrebeňa Bášt (Grani Baszt). Wzdłuż szlaku rozstawionych jest 14 tablic informacyjnych, które tworzą Náučný chodník Lesom medzi Plesom a plesom.

Miejscami szlak prowadzi pograniczem piętra kosodrzewiny, co powoduje, że w wielu miejscach roztacza się panoramiczny widok na Zlomiskovą dolinę (dolinę Złomisk) oraz szczyty Ostrva, Tupá, Zlomisková Veža, Kôpky, Snežné Kôpky.  Odcinek pomiędzy Triganem a Popradskym plesem jest otwarty tylko w okresie letnim, czyli od 15 czerwca do 31 października. Poza sezonem do Popradského plesa można się dostać korzystając z wariantu nr 3.

3. Czerwony (Tatrzańska Magistrala) i zielony szlak: Štrbské Pleso (rázcestie pred Heliosom) – Horský hotel Popradské pleso

Czas przejścia	Długość trasy	Stopień trudności
1h 15min	4,1 km	Średni

Prowadzący wzdłuż doliny Hincoveho potoku zielony szlak traktowany jest jako alternatywny szlak dojściowy i polecamy go osobom chcącym uniknąć tłumów na tatrzańskiej magistrali. W okresie od 1 listopada do 15 czerwca stanowi on jedyną możliwość dotarcia do Popradskégo plesa z Štrbskégo Plesa.

Popradské pleso (Popradzki Staw)

Popradské pleso leży na wysokości 1494,3 m n.p.m. (o 100 metrów wyżej niż Morskie Oko), jego powierzchnia przekracza 6 ha, a głębokość waha się od 16,6 do 17,6 metrów. Zielono-żółty kolor wody zawdzięcza się zamieszkującemu jezioro planktonowi . Jest to jedno z nielicznych jezior, w których naturalnie występują ryby (pstrąg potokowy). Temperatura wód powierzchniowych nie przekracza 16°C. Co ciekawe, staw przez około pół roku (od listopada do maja) skuty jest pokrywą lodową. Z Popradskégo plesa wypływa potok Krupa, który wraz z Mięguszowieckim Potokiem tworzą rzekę Poprad

Chata pri Popradskom plese (Schronisko nad Popradzkim Stawem)

Historia schroniska

• 1881 r. — powstanie drugiego schroniska zwanego Popradská chata. Niestety schronisko, tak jak poprzednie, uległo spaleniu.
• 1879 r. — budowa Majláthovej chaty — pierwszego schroniska, ufundowanego przez Węgierskie Towarzystwo Karpackie, nazwanego na cześć węgierskiego działacza Béli Majlátha.
• 1892–1897 r. — Budowa, trzeciego już schroniska nad Popradzkim Stawem, które po zmianie swojego charakteru i przebudowie służyło aż do 1964 roku, kiedy to zdecydowano się zbudować istniejący do dziś górski hotel.

Horský hotel Popradské pleso (1500 m n.p.m.)

Schronisko ze względu na swoje wyposażenie oraz jakość oferowanych usług określane jest mianem hotelu górskiego. Hotel oferuje aż 165 miejsc noclegowych, o różnym standardzie (m.in. pokoje turystyczne, pokoje typu standard i superior oraz apartamenty). Oprócz zakwaterowania hotel w swojej ofercie posiada: restaurację oferującą kuchnię słowacką, bufet, saunę, wypożyczalnie sprzętu alpinistycznego i przechowalnie nart, kantor.

Symbolický cintorín pri Popradskom plese (Symboliczny cmentarz Ofiar Tatr)

Mŕtvym na pamiatku, živým pre výstrahu” („Umarłym na pamiątkę, żyjącym ku przestrodze”)

Pod zachodnią ścianą Ostrvy (1979 m n.p.m), w cieniu limbowego gaju znajduje się Symbolický cintorín poświęcony ofiarom, które zginęły w Tatrach oraz tatrzańskim alpinistom, którzy zginęli podczas wypraw wspinaczkowych na wszystkich kontynentach. Obecnie cmentarz tworzy 300 tablic pamiątkowych (upamiętniających około 400 osób), 60 kolorowych drewnianych krzyży oraz mała kapliczka.

Na wielu tablicach widnieją polskie nazwiska, takie jak: Klemensa Bachledy, Mieczysława Karłowicza, Bogusława Arendarczyka i Janusza Rybickiego (piloci Sokoła, którzy zginęli podczas katastrofy lotniczej w Dolinie Olczyskiej), Jerzego Kukuczki czy Wandy Rutkiewicz. Pomysłodawcą powstania był czeski taternik Otakar Štáfl. W 1934 roku nastąpił wybór miejsca, a 6 lat później, w sierpniu odbyła się uroczystość otwarcia cmentarza, w której uczestniczył ówczesny prezydent – Jozef Tiso.

Przez cmentarz przebiega żółty szlak prowadzący z/do Popradskégo plesa. Ze względu na zagrożenie lawinowe szlak otwarty jest tylko od 15 czerwca do 31 października!

Dokąd dalej?

Ze względu na mnogość krzyżujących się tutaj szlaków, Popradské pleso stanowi bardzo dobrą bazę wypadową dla wędrówek wysokogórskich. Bezpośrednio przy stawie przebiega najsłynniejszy szlak — Tatrzańska Magistrala.

Rysy (2503 m n.p.m.)

Od Popradzkiego Stawu należy udać się w górę Doliny Mięguszowieckiej niebieskim szlakiem, aż do rozwidlenia Nad Žabím potokom. Następnie należy wybrać czerwony szlak prowadzący, przez Kotline Žabích plies i Váhe (przełęcz pod Wagą), na szczyt Rysów. Należy pamiętać, że wejścia od słowackiej strony można dokonać tylko w okresie letnim, czyli od 15 czerwca do 31 października. Ze względów bezpieczeństwa szlak jest zamknięty w zimie. Czas przejścia (rázcestie nad Popradským plesom – Rysy) szacowany jest na 3h 15 minut, a do pokonania mamy około 1000 metrów przewyższenia.

Veľké Hincovo pleso i Vyšné Kôprovské sedlo

Kontynuując swoją wędrówkę niebieskim szlakiem możemy dotrzeć do leżącego na wysokości 1945 m n.p.m., Veľkégo Hincovego plesa, który jest największym i najgłębszym stawem w słowackiej części Tatr. Idąc dalej, w górę doliny dotrzemy na Vyšné Kôprovské sedlo (przełęcz pod Koprowskim Szczytem), tam możemy zadecydować, czy chcemy zdobyć liczący 2367 metrów szczyt, czy zejść w dół Kôprovej doliny, którą biegnie granica oddzielającą Tatry Wysokie od Zachodnich.

Sedlo pod Ostrvou

Aby dostać się na Sedlo pod Ostrvou (przełęcz pod Ostrwą), na wysokość około 1960 m n.p.m., należy pokonać kilkadziesiąt „zakosów” usytuowanych na zboczach masywu o tej samej nazwie. Z przełęczy roztacza się piękny widok na doliny: Zlomiskovą, Mengusovską, Hincovą i Veľkej hučavy (Wielkiej Huczawy), hrebeň Bášt (grzbiet Grani Baszt) oraz szczyty Tupá i Končistá. Kontynuując swoją wędrówkę, dotrzemy nad Batizovské pleso (Batyżowiecki Staw) i do górskiego hotelu Sliezsky dom (Śląski Dom) lub do miejscowości Vyšne Hágy.

Bibliografia

• Lacika J., Tatry – przewodnik turystyczny, wyd. 1, Bratysława, Dajama, 1999
• www.popradskepleso.com